Sancho el Sabio Vital Fundazioak GEU Gasteiz aldizkari historikoaren bilduma osoa digitalizatu du

Bihar, abenduak 3, ospatuko den Euskararen Egunaren baitan, Sancho el Sabio Vital Fundazioak euskal kulturaren kontserbazio eta dibulgazio lanarekin jarraitzen du. Aurten 60. urteurrena ospatzen ari da Erakundea eta lankidetza-hitzarmena sinatu du GEU Elkartearekin. Akordio horren bidez, GEU Gasteiz aldizkari ezagun eta historikoaren bilduma osoa digitalizatzeko eta kontserbatzeko eskubidea eskuratu du. Funts horrek argitalpenaren 202 aleak biltzen ditu, eta fundazioaren gordailu digital irekian sartuko da.

1992. urteaz geroztik, GEU elkartearen proiektu nagusietako bat izan zen GEU Gasteiz aldizkaria, eta 2009ko abenduan argitaratu zuen azken alea. Garai hartan Gasteizen eta Araban izandako gertaerei buruz euskaraz duen informazio baliotsua dela-eta, Sancho el Sabio Vital Fundazioak bilduma osoa digitalizatzea, Kontserbatzea eta ikertzaileen eskura jartzea erabaki du.

Sancho el Sabio Vital Fundazioaren Euskal Memoria Digitala gordailua “Vitoria-Gasteizi eta Arabari buruzko argitalpen irekien bilduma garrantzitsua sortzen ari da, eskuragarri ez dauden argitalpenak ezagutaraztea helburu”, nabarmendu dute erakundetik. 2024an hirurogei urte bete ditu Fundazioak, euskal kultura zabaltzen duen erakunde lanetan, eta, urte hauetan, “euskal kultura zabaltzeko eta aztertzeko ezinbestekoa den dokumentu-bilduma osatu dugu, gordailu digital zabala barne, funts dokumentalen digitalizazioak biltzen eta zabaltzen dituena, eta bertako dokumentazio digitala eskuratzeko aukera ematen duena”.

Bestalde, Vital Fundazioak ere harreman estua du GEU Elkartearekin, familietan euskara sustatzeko programak babesten baititu, edo beste hainbat ekimen, hala nola Kantari edo Euskaraldia.

 

 

 

Podcast capítulo 24: “Oficios tradicionales femeninos”

En el episodio 24 de “El podcast de Sancho el Sabio” nos centramos en aquellos oficios femeninos tradicionales que ocuparon a las mujeres vascas de las clases más bajas y que han desaparecido recientemente. Isabel Mellén nos trasladará al mundo de las lavanderas y nos describirá el duro trabajo del lavado de la ropa que realizaban las mujeres del mundo rural. La historiadora María Romano Vallejo y la historiadora del arte Amaia Apraiz Sahagún nos aproximarán a la figura de las cargueras, las mujeres que trabajan en la carga y descarga de los muelles de la costa vasca. Aritza Sáenz del Castillo nos hablará sobre las criadas y mujeres del servicio doméstico, una profesión que ocupó a miles de mujeres entre los siglos XIX y XX, y que se reformuló hacia finales del franquismo. Y Jesús Zubiaga, director de la Fundación Sancho el Sabio, nos contará cómo esta institución conserva la memoria de todas ellas.

Todos los capítulos de «El podcast de Sancho el Sabio» están disponibles en las principales plataformas para podcast, en la página web y en el canal de Youtube de la Fundación.

 

Sancho el Sabio Vital Fundazioak euskal nortasunari, sinbologiari eta historiari buruzko ikerketa bat eta terrorismoari eta trantsizioko euskal politikari buruzko beste bat saritu ditu

Sancho El Sabio Vital Fundazioak antolatutako Unibertsitateko Ikerketa Lehiaketako epaimahaiak aho batez erabaki du edizio honetan saridun bi izatea. Alde batetik, Irene Galarraga, euskaraz idatzitako bere artikuluagatik. Lan horretan, Irati filma (2022) hartu du euskal nortasunari, sinbologiari eta historiari buruzko ikerketa bat egiteko abiapuntutzat. Bigarren saritua Koji Kaoru Loarte da, De lo trascendente a lo terreno: El terrorismo y la política vasca de la Transición en Herria 2000 Eliza bere ikerketa historiografikoagatik. 1.000 bana euroko saria jasoko dute biek eta saritutako lana erakundearen aldizkarian argitaratuko da.

Koji Kaoru Loarte, Euskal Herriko Unibertsitatean Historian graduatua, Ikasiker lankidetza-bekaren onuradun izan da, Antonio Rivera eta Santiago de Pablo Historia Garaikideko katedradunen gidaritzapean. Gainera, bere unibertsitate-prestakuntzan zehar, hainbat borondatezko praktika egin ditu, eta, horiei esker, esperientzia lortu du arkeologia-materiala sailkatzeko, dokumentuak bilatzeko eta prentsa historikoa aztertzeko lanetan.

Lehiaketa honetan irabazle izan den bere lanak Herria 2000 Eliza aldizkaria aztertzen du ikuspegi historiografiko batetik. Euskal Herriko Apaizen Koordinakundeak argitaratua, aldizkariak Askapenaren Teologia sustatu zuen eta ETAren indarkeria estatuaren zapalkuntzaren erantzun legitimo zela justifikatzera iritsi zen. Bere azterlanean elkarrizketak, editorialak eta artikuluak berrikusi dira, eta aldizkariak terrorismoa normalizatu zuela erakutsi da, hainbat gai giltzarri jorratzen zituen bitartean, esaterako 1979ko Euskal Estatutua. Iturri horren partzialtasunari egindako kritika zorrotza ere azpimarratu du, Euskal Herrian erlijioaren eta politikaren arteko harremanean izan zuen zeregina nabarmentzeko.

 Irene Galarraga Komunikazioan graduatua da Deustuko Unibertsitatean, eta Historia Garaikideko Masterrean tituluduna Euskal Herriko Unibertsitatean. Graduko nazioarteko estazioa Estatu Batuetan egin zuen, Kaliforniako Santa Klara Unibertsitatean, eta GAIA Ikerketa eta Aholkularitzako ikertzailea izan zen. Bertan, Arantzazu Lab. izeneko ikerketa-proiektuan parte hartu zuen. Gaur egun Deustuko Unibertsitateko irakasle elkartua da eta “Politika Zientzien Oinarriak” irakasgaia ematen du Komunikazio Graduan.

Izena duena bada izenburupean. Euskal nortasuna, historia eta sinbologia Irati-n (2022) izenburupean, Galarragaren artikuluak euskal zinean euskal nortasuna zein sinboloren bidez irudikatzen den eta ikur horiek nola irudikatzen diren aztertzen du, kasu ikerketa batean oinarrituta eta zinema analisi-iturri erabilita: Paul Urkijok 2022an zuzendutako Irati, Eneko Sagardoy eta Edurne Azkarate protagonista dituen filma. Planteatutako helburua kontuan hartuta, artikulu honetan zehar hainbat galderari erantzuten saiatu da egilea: zein sinbolo erabiltzen dira Iratin euskal nortasuna irudikatzeko? Zein da sinbolo horien tratamendua, nola irudikatzen dira? Zein da sinbolo bakoitzaren erabilerak bidaltzen duen mezua, nola interpreta daitezke?

Sancho el Sabio Vital Fundazioak urtero antolatzen duen Ikerketa Lehiaketa masterreko eta doktoregoko unibertsitate-ikasleei zuzenduta dago, eta euskal gaiei buruzko ikerketa nahiz funtsen erabilera sustatzea du helburu. Euskal kulturari buruzko Dokumentazio Zentro garrantzitsuenetako bat da Fundazioa, eta euskal herriaren memoria bibliografikoa eta dokumentala gordetzen ditu bere historiaren eta aniztasun ideologikoaren bitartez. Bere liburutegiak, 1964az geroztik, dokumentu funts baliotsua du, eta bertan monografiak, aldizkako argitalpenak, argazkiak, eskuizkribuak, mapak edo familiaren dokumentazioa aurki daitezke. Ondare aberastasun handia da, eta euskal kulturari buruzko ikerketarako nahitaezko erreferente bihurtu du. Horien guztien kontsulta, gainera, erabat informatizatuta dago. Lehiaketa hau 1998tik egiten da.

 

 

 

 

 

 

 

Sancho el Sabio Fundazioak berriz irekiko ditu bere aterak ekainaren 1etik aurrera, aldez aurretik hitzordua hartuta

Egoitzan kontsultak egitean, segurtasun- eta higiene-neurri guztiak beteko dira baita edukiera-neurriak ere.

COVID-19 pandemia geldiarazteko osasun agintariek emandako gomendioei jarraituz publikoari ateak itxi eta bi hilabetera, Sancho el Sabio Fundazioak bere egoitza irekiko du berriro. ‘Deseskalatze’ fasean sartuta, Fundazioak bere normaltasuna berreskuratuko du ekainaren 1etik aurrera, modu kontrolatuan eta mailaz maila.

Artxibo Historikoaren funtsa Sancho el Sabio Fundazioaren egoitzan bertan kontsultatu behar duten ikertzaileek aurretiko hitzordua eskatu beharko dute posta elektronikoz                                   fs-inv@sanchoelsabio.eus helbidean edo 945 253 932 telefonoan, astelehenetik ostiralera, 10:00etatik 14:00etara. Eskaeran, kontsultatu nahi den dokumentu-funtsa edo gaia deskribatuko da, eta egoitzara sartzeko data bat emango zaie.

Kontsultatu daitekeen dokumentazioa aurrez ezarritako hitzorduetarako prestatuta egongo da, eta, ondoren, berrogeialdian geratuko da hamar egunez. Dokumentazioa aurrez aurre kontsultatzeko ezarritako segurtasun-irizpideei jarraituz. Sancho el Sabio Fundazioak, gainera, segurtasuna bermatuko du bere egoitzan, erabiltzen diren espazioak eta baliabide informatikoak desinfektatzeko bitartekoak eskura jarriz, pertsonen arteko segurtasun-distantzia mantenduz eta kutsatzea saihesteko gomendatutako higiene pertsonalerako bitartekoak eskura jarriz.

Era berean, edukiera murriztu egingo da, gehienez ere sei pertsona aldi berean kontsulta-lanetan aritu daitezen. Pertsona horiek banakako kontsulta-kabinak izango dituzte, eta, horrela, pertsonen arteko segurtasun-distantzia bermatuko da.

Gainera, kontsultak www.sanchoelsabio.eus webgunearen bidez ere egin ahal izango dira. Webgune horrek liburutegiko, artxiboko eta fototekako dokumentu-funtsen katalogo guztietarako sarbidea ematen du, baita digitalizatutako funts guztietarakoa ere. Aukera horren bidez, funtsen 500.000 erreferentzia deskribatzaile baino gehiago kontsulta daitezke, katalogo orokorrean. Artxibo eta fototeka katalogo espezifikoak eta Biltegi Digitala www.euskalmemoriadigitala.eus webgunean egongo dira eskuragarri.

Sancho el Sabio Fundazioak Unibertsitate Lehiaketa 2019 abiarazi du

  • Master eta Doktorego unibertsitate-ikasleentzat da eta euskal gaiei buruzkoa izan beharko du, edozein arlotan: kultura, zientzia, historia, geografia, literatura edo artea
  • Lana egiteko beharrezkoa da Fundazioren fondoak kontsultatzea, atalen batean behintzat

Vital Fundazioaren Sancho el Sabio Fundazioak Unibertsitate Lehiaketa 2019 abiarazi du, Master eta Doktorego unibertsitate-ikasleentzako hitzordua, euskal gaiei buruzko ikerketa eta Fundazioaren beraren fondoen erabilera sustatzea helburu duena. Urtarrilaren 31 baino lehen entregatu beharko dira lanak eta partaideek 1.000 euroko saria lor dezakete.

Deialdi honek 1998tik etengabe burutu den Sancho el Sabio Ikerketarako Unibertsitate Lehiaketan du jatorria eta aurten hainbat berrikuntza dakartza. Master eta Doktorego programetan matrikulatuta dauden unibertsitate ikasle guztiek dute parte hartzeko aukera. Ikerketa lan orijinalak eta argitaratu gabeak aurkeztu beharko dituzte, euskal gaiei buruzkoak, edozein arlotan edo eremutan (kultura, zientziak, geografia, hizkuntza, literatura, artea, e.a.) eta gazteleraz, euskaraz edo frantsesez idatziak izan daitezke.

Unibertsitarioen artean ikerketa sustatzeaz gain, Sancho el Sabio Fundazioaren dokumentu-fondoak, fondo bibliografikoak, hemerografikoak edo beste edozein motatakoak erabili daitezela sustatzea du helburu lehiaketa horrek, hortaz, parte hartzeko ezinbestekoa da fondo horiek kontsultatu izana, atalen batean behintzat. Era berean, egilea ikasle duen zentroko irakasle batek bermatuak izan beharko dute. Lehiaketaren oinarriak interesa duen edozeinen eskura daude Sancho el Sabio Fundazioan (Betoñuko Atea, 23) edo azken deialdiaren oinarrietan . Proiektuak egoitza horretan bertan entregatu beharko dira, eskura, postaz edo beste edozein baliabidez, 2020ko urtarrilaren 31ko 13:30ak baino lehen.

Epaimahaiaren epaia otsailean emango da ezagutzera eta 1.000 euroko sari bat emango da. Era berean, Fundazioaren aldizkarian argitaratuko da.

Sancho el Sabio Fundazioak, dokumentazio zentro garrantzitsuenetako bat euskal kulturari dagokionez, historian eta aniztasun ideologikoan zeharreko Euskal Herriaren memoria bibliografikoa eta dokumentala gordetzen du. 1964tik aurrera, balio handiko fondo dokumentala dauka bere liburutegiak. Fondo horretan monografiak, aldizkako argitalpenak, argazkiak, eskuizkribuak, mapak edo familia dokumentazioa aurki daiteke, eta ondare aberastasun esanguratsu horrek euskal kulturari buruzko ikerketarako derrigorrezko erreferente bilakatu du. Gainera, kontsulta erabat informatizatuta dago.

 

‘Heriotzaren hiria’ erakusketa

‘Vitoria-Gasteiz: heriotzaren hiria (1835-1836)’ erakusketa ikusgai Sancho el Sabio Fundazioan. Arabako hiriburuaren historiako une ez oso ezagunean sakontzen duen erakusketa da, gerra karlistaren erdi-erdian. Urritasunak, hotzak, gerrak, goseak eta gaixotasunek jota, ‘heriotzaren hiria’ izenaz deskribatzeraino iritsi zen. Abenduaren 20ra arte izango da ikusgai.

ZAKATUMBA Jaialdiaren laugarren edizioaren markoan, Vital Fundazioaren Sancho el Sabio Fundazioak erakusketa interesgarria programatu du, Arabako hiriburuaren historiako une ez oso ezagunari buruz. 1825eko abendua eta 1836ko apirila bitartean, Gasteizek bere epealdi ilunetako bat bizi izan zuen. Gerra karlistaren erdi-erdian, tropa kopuru izugarria egon zen hirian eta negu gorri hartan, hirukoiztu egin zuten hiriaren populazioa eta oso zail egin zuten elkarbizitza. Milaka soldadu eta Europako hainbat naziotako erregimentuak elkartu ziren, baina Laguntza Legio Britainiarraren kideak izan ziren, zorigaiztoko oroitzapenak dakartzaten gertaeren protagonistak. Hasieran, poztasunez hartu zen haien egonaldia, baina amesgaizto bilakatu zen, eta gorde diren egunkari, kronika eta testigantzei esker, bizipen gogor haiek ezagutu daitezke. Urritasunak, hotzak, gerrak, goseak eta gaixotasunek jota, ‘heriotzaren hiria’ izenaz deskribatzeraino iritsi zen Gasteiz.

Erakusketak negu batera -komisarioak Gorka López de Munain eta Ander Gondra dira- hiri batera eta protagonista batzuetara hurbiltzen du historiaren fokua. Horiek guztiek agertoki handiago baten barruak dihardute, hau da gerra karlistan, baina agertoki txikiago batean bizi dira, gerran dagoen hiria kuartel handia bilakatua, setiatua. Eguneroko gatazkak ditu, elkarbizitza arazoak, intendentziakoak, elikadurakoak, e.a. eta heriotzaren presentziarekin eta konpontzeko arazo zail bilakatuta.     

Garai horretan ugari dira dokumentu idatziak, bibliografia eta mota guztietako artxiboko materialak, horietako asko Sancho el Sabio Fundazioaren fondoetakoa, hain zuzen ere. Egunkari, kronika eta testigantzei Lehenengo Gerra Karlistaren historiaren lanak gehitzen zaizkie, eta horiek erakusketan deskribatutako epealdiaren testuingurua ezartzen laguntzen dute. Esate baterako, Charles William Thompson-ek, Laguntza Legio Britainiarraren ofizialak, bere amari igortzen zizkion eskuz idatzitako gutunak aipa daitezke, gertaeren lekuko aparta baitira. 1836an, ‘Twelve months in the British Legion’ argitaratu zuen, gutun horietan bildu zituen datuetan oinarritutako lana.     

Julio César Santoyok, bere aldetik, Gasteizen izan zen Legio Britainiarrari buruzko monografia argitaratu zuen, erakusketa dokumentatzeko erabilitako fondoetan erreferentzia lana eta Joseph Augustin Chahok ‘Voyage en Navarre pendant l’insurrection des basques 1830-1835’ argitaratu zuen 1836an, kontatu diren gertaeren lan garaikidea, gerraren euskal inguruari buruzko ikuspegi hurbilaz. Azkenik, ‘Civil War in Spain: characteristic sketches of the different troops, regular and irregular, native and foreing, composing the armies of Don Carlos and Queen Isabella, also varius scenes of military operations, and costumes of the spanish peasantry’ lana azpimarratu behar da, 1837an argitaratua, eta J. W. Giles-en kolorezko grabatuen bilduma duena, eta horien artean, Laguntza Legio Britainiarraren Gasteizen sartu zeneko eszena ospetsua.  

Hala ere, dokumentazioa ugaria bada ere, ez dago ikusizko antzeko materialik, aipatutako grabatuak eta ilustrazioak izan ezik. Horregatik, gertaera haiek grafikoki berreraikitzeko, Mario Neubert marrazkigilearen laguntza izan da. Bere marrazki adierazgarriek gatazkaren dimentsio psikologikoan eta gizatiarrean sakontzea ahalbidetzen dute, gainera. 

‘Vitoria-Gasteiz: heriotzaren hiria (1835-1836)’ Sancho el Sabio Fundazioaren egoitzan (Betoñuko atea, 23. Vitoria-Gasteiz) egongo da ikusgai abenduaren 20ra arte, astelehenetik ostegunera 9:00etatik 13:30era eta 15:00etatik 18:00etara, eta ostiraletan 8:00etatik 15:00etara. Sarrera dohainik da. 

Liburutegien Eguna

Urriaren 24an, osteguna, Liburutegien Eguna dela eta Sancho el Sabio Fundazioak, Betoñoko bere egoitzan, ate irekien eguna ospatuko du bisita gidatuekin.

Bisita gidatuak eguerdiko 12etan eta arratsaldeko 16:00etan izango dira eta bertaratzen diren guztiei argitalpen bana oparituko zale. Gainera, 16:00etako bisitan, gaur egun Sancho el Sabio Fundazioan kokatuko “Itsasoko biztanleak” erakusketa, bere egilea den Iñaki Guridi argazkilariaren eskutik ezagutzeko aukera izango da.

Euskal Dokumentazio Zentroa ikusteko erreserbak 945259332 telefonoan edo e-mailez fs-inf@sanchoelsabio.eus egin daitezke.

ITSASOKO BIZTANLEAK

Argazki Erakusketa.

Orain mende bateko jantzi eta poseak dituzten Kontxako bainulariak ditugu, itsasoarekiko lotura estua zutenak, Sancho el Sabio Fundazioaren erakusketa honen protagonistak. Haiekin batera, 1975ean Donostian jaiotako Iñaki Guridi artistaren egungo argazkien bilduma bat ere eskaintzen da erakusketan.

Iñaki Guridi argazkilari eta diseinatzaile donostiarrak bainulariei zenbait argazki egin zizkien, hotzari eta Kontxako olatuei aurre egiteko ahaleginetan, eta argazki ikusgarri horiek jarriko dira ikusgai, Fundazioaren argazki-artxibo zabaletik ateratako argazki hautatu batzuekin batera.

Erakusketak aukera bikaina ematen digu katalogatutako 90.000 argazkietako batzuk ikusteko, zehazkiago, Kontxako bisitariei egindako argazkiak. Artxiboaren zati bat ikusteko aukera ezin hobea da, beraz. Egun hauetan Fundazioaren aretoan elkarrekin ikusiko ditugu, batetik XX. mendearen hasierako udatiarrak, garai hartako jantziekin, eta bestetik, XXI. mendeko igerilariak, guztiak ere badiaren esparru konparaezinean, bertako hondartza ospetsua dotorezia eta modaren ikurra izan delarik 1845ean Isabel II.ak bisitatu zuenez geroztik.

Kontxako hondartzako itsas urak, garai batean jada osasunarentzat onuragarritzat jo zirenak, terapia-iturri dira, gaur egun ere, hainbat bainulari ausartentzat. Urte osoan egunero murgiltzen dira ozeanoaren zaleak Kontxako hondartzan, itsasoarekin bat eginez. Eguneroko hitzordu hori tradizio bihurtu da jada, eta Guridiren kamerak zuri-beltzean jaso nahi izan du, hain zuzen ere urtarrileko egun batean, bost graduko tenperaturarekin. Neguko itsaso bete-betean, bainulariak Kontxako ur izoztuetan murgiltzen dira, erronka hori ongizate-zeremonia bihurturik, bilduma osatzen duten 10 argazkietan maisuki irudikatuz. Erretratuak xehetasun guztiekin zaindu dira, igerilari ausarten aurpegietan islatutako sentsazio bizi hori transmititzeko. Beste argazki batzuek, berriz, bainularien nabigazio-esparrua irudikatzen dute, hau da, olatu zuri apartsuak, eta azken argazki batek badia erakusten digu, arkupeetatik itsaso barrura doan irudi bat erakutsiz ikusleari interpretazioarekin amets egiteko gonbitea eginez.

Teknologia digitalez egindako argazkiak dira, baina testurak irudi analogikoak dakarzkigu gogora, Hahnemuhle paper gaineko Gicleé tratamendua erabili delako. Argazkilarien irudiekin kontrastea eginez, antzinako irudiak, Donostiako uda-giroko eguzki eta hondartzako egunen oroigarri, Fundazioaren artxiboetatik erakusketarako atera direnak.

ITSASOKO BIZTANLEAK erakusketa Donostiako arteko galeriarekin elkarlanean eraman da aurrera, eta liburu batekin batera aurkeztu da, non bainularien argazkiak 2018an Literaturako Euskadi Saria irabazi zuen Karmelo C. Iribarrenek itsasoari eskainitako poemekin uztartu diren. Itsasoko biztanleak izenburua daraman liburuaren 85 ale argitaratu dira, eta edizioa ongi zaindu da: azalean, Kontxaren koordenatu geografikoak, irudiak hartu ziren eguneko data eta 5º notazioa ageri dira, azken hori, bainulariak olatuei aurre egiteko murgildu zireneko tenperaturaren adierazgarri.

Iñaki Guridi (Donostia, 1975) argazkilaria eta web diseinuan espezializatutako diseinatzaile grafikoa da. Gaur egun argazkilaritza proiektu berrien prestakuntzan murgilduta dago, bere diseinatzaile lanarekin jarraitzen duen bitartean.

Alumnos en prácticas

Euskal Herriko Unibertsitatearen eta Sancho el Sabio Fundazioaren lankidetza barruan, aurtengo ikasturtean EHU/UPVko Historia eta Geografiako Graduko ikasleak izango ditugu. Material Grafikoak (pegatinak eta argazkiak), Material Kartografikoak (mapak eta planoak) eta datu baseak jorratuko dituzte, inbentarioa, ordenaketa, klasifikazioa eta digitalizazioa metodologia aplikatuz.

Eskerrik asko zuen laguntzagatik.

Exposición fotográfica “El románico revelado” de Federico Baraibar y Lorenzo Elorza

La Fundación Sancho el Sabio acoge la exposición “El románico revelado. La colección fotográfica de Federico Baraibar y Lorenzo Elorza”, una muestra que dará a conocer un hermoso y desconocido álbum de imágenes del románico alavés. Se podrá visitar desde el 30 de mayo hasta el 1 de septiembre.

 

Puesta en marcha por la Sociedad Landazuri, la Fundación Vital, la Fundación Sancho el Sabio y el colectivo Álava Medieval, “El románico revelado” permitirá al público descubrir un trabajo depositado con orgullo por el propio Federico Baraibar en 1912 en la madrileña Academia de Bellas Artes de San Fernando. A través de este trabajo pionero de registro fotográfico del patrimonio se podrá conocer el espíritu que guiaba a sus artífices, ahondando además en el excursionismo científico de principios del siglo XX y en el asombroso redescubrimiento del legado románico de nuestro territorio histórico.

Este proyecto, que se podrá visitar en la sede de la Fundación Sancho el Sabio entre el 30 de mayo y el 1 de septiembre, cuenta además con diversos colaboradores, especialistas en distintos campos, que han permitido analizar y contextualizar estas fotografías desde diferentes puntos de vista. Javier Soto Madrazo y Raquel Esteban se han encargado de contextualizar la parte técnica del medio fotográfico en el que dejaron su testimonio estos pioneros de la fotografía en Álava. El historiador Carlos Ortiz de Urbina ha sido el responsable de sacar a la luz los aspectos más desconocidos de la biografía de Federico Baraibar y Lorenzo Elorza, autores de esta colección de imágenes y protagonistas del redescubrimiento del románico alavés.

Además, Gorka López de Munain, Ander Gondra e Isabel Mellén, del equipo de Álava Medieval, se han encargado del contenido de estas imágenes y su valor para conocer la evolución de los templos alaveses durante el siglo XX, muchos de ellos tristemente desaparecidos en la actualidad.

La Fundación Vital está involucrada en esta muestra de diversas formas. Por un lado, el proyecto ha recibido ayudas económicas en dos convocatorias de la Fundación Vital, y por otro la Fundación Sancho el Sabio acoge la exposición y aporta fondos bibliográficos tanto sobre Federico Baraibar como sobre el románico alavés.

Junto a la muestra, en la Fundación Sancho el Sabio habrá diferentes actividades y publicaciones que ayudarán a los visitantes a sumergirse en el mundo de los primeros descubridores del románico alavés. Concretamente, habrá tres conferencias en “Vital Fundazioa Kulturunea” (La Paz 5, 1ª planta de Dendaraba) protagonizadas por los expertos que han colaborado en su organización. El miércoles 26 de junio será el turno de  Javier Soto Madrazo y Raquel Esteban Vega; el martes 3 de julio Isabel Mellén, Ander Gondra y Gorka López de Munain; y el martes 10 de julio Carlos Ortiz de Urbina. Igualmente, se va a editar una publicación con la colección fotográfica completa y unos textos que la contextualizan y la analizan de forma pormenorizada.

“El románico revelado. La colección fotográfica de Federico Baraibar y Lorenzo Elorza” se podrá visitar en la sede de la Fundación Sancho el Sabio (Portal de Betoño 23, Vitoria-Gasteiz) de lunes a jueves de 9 a 13:30 y de 15 a 18 horas y los viernes de 8 a 15 horas.