Sancho El Sabio Vital Fundazioak antolatutako Unibertsitateko Ikerketa Lehiaketako epaimahaiak aho batez erabaki du edizio honetan saridun bi izatea. Alde batetik, Irene Galarraga, euskaraz idatzitako bere artikuluagatik. Lan horretan, Irati filma (2022) hartu du euskal nortasunari, sinbologiari eta historiari buruzko ikerketa bat egiteko abiapuntutzat. Bigarren saritua Koji Kaoru Loarte da, De lo trascendente a lo terreno: El terrorismo y la política vasca de la Transición en Herria 2000 Eliza bere ikerketa historiografikoagatik. 1.000 bana euroko saria jasoko dute biek eta saritutako lana erakundearen aldizkarian argitaratuko da.

Koji Kaoru Loarte, Euskal Herriko Unibertsitatean Historian graduatua, Ikasiker lankidetza-bekaren onuradun izan da, Antonio Rivera eta Santiago de Pablo Historia Garaikideko katedradunen gidaritzapean. Gainera, bere unibertsitate-prestakuntzan zehar, hainbat borondatezko praktika egin ditu, eta, horiei esker, esperientzia lortu du arkeologia-materiala sailkatzeko, dokumentuak bilatzeko eta prentsa historikoa aztertzeko lanetan.

Lehiaketa honetan irabazle izan den bere lanak Herria 2000 Eliza aldizkaria aztertzen du ikuspegi historiografiko batetik. Euskal Herriko Apaizen Koordinakundeak argitaratua, aldizkariak Askapenaren Teologia sustatu zuen eta ETAren indarkeria estatuaren zapalkuntzaren erantzun legitimo zela justifikatzera iritsi zen. Bere azterlanean elkarrizketak, editorialak eta artikuluak berrikusi dira, eta aldizkariak terrorismoa normalizatu zuela erakutsi da, hainbat gai giltzarri jorratzen zituen bitartean, esaterako 1979ko Euskal Estatutua. Iturri horren partzialtasunari egindako kritika zorrotza ere azpimarratu du, Euskal Herrian erlijioaren eta politikaren arteko harremanean izan zuen zeregina nabarmentzeko.

 Irene Galarraga Komunikazioan graduatua da Deustuko Unibertsitatean, eta Historia Garaikideko Masterrean tituluduna Euskal Herriko Unibertsitatean. Graduko nazioarteko estazioa Estatu Batuetan egin zuen, Kaliforniako Santa Klara Unibertsitatean, eta GAIA Ikerketa eta Aholkularitzako ikertzailea izan zen. Bertan, Arantzazu Lab. izeneko ikerketa-proiektuan parte hartu zuen. Gaur egun Deustuko Unibertsitateko irakasle elkartua da eta “Politika Zientzien Oinarriak” irakasgaia ematen du Komunikazio Graduan.

Izena duena bada izenburupean. Euskal nortasuna, historia eta sinbologia Irati-n (2022) izenburupean, Galarragaren artikuluak euskal zinean euskal nortasuna zein sinboloren bidez irudikatzen den eta ikur horiek nola irudikatzen diren aztertzen du, kasu ikerketa batean oinarrituta eta zinema analisi-iturri erabilita: Paul Urkijok 2022an zuzendutako Irati, Eneko Sagardoy eta Edurne Azkarate protagonista dituen filma. Planteatutako helburua kontuan hartuta, artikulu honetan zehar hainbat galderari erantzuten saiatu da egilea: zein sinbolo erabiltzen dira Iratin euskal nortasuna irudikatzeko? Zein da sinbolo horien tratamendua, nola irudikatzen dira? Zein da sinbolo bakoitzaren erabilerak bidaltzen duen mezua, nola interpreta daitezke?

Sancho el Sabio Vital Fundazioak urtero antolatzen duen Ikerketa Lehiaketa masterreko eta doktoregoko unibertsitate-ikasleei zuzenduta dago, eta euskal gaiei buruzko ikerketa nahiz funtsen erabilera sustatzea du helburu. Euskal kulturari buruzko Dokumentazio Zentro garrantzitsuenetako bat da Fundazioa, eta euskal herriaren memoria bibliografikoa eta dokumentala gordetzen ditu bere historiaren eta aniztasun ideologikoaren bitartez. Bere liburutegiak, 1964az geroztik, dokumentu funts baliotsua du, eta bertan monografiak, aldizkako argitalpenak, argazkiak, eskuizkribuak, mapak edo familiaren dokumentazioa aurki daitezke. Ondare aberastasun handia da, eta euskal kulturari buruzko ikerketarako nahitaezko erreferente bihurtu du. Horien guztien kontsulta, gainera, erabat informatizatuta dago. Lehiaketa hau 1998tik egiten da.